Roedd ymchwilwyr Ysgol Cyfrifiadureg a Pheirianneg Prifysgol Bangor unwaith eto’n bresennol yng nghyfres fawreddog Cynadleddau IEEE VIS (y prif fforwm rhyngwladol ar gyfer ymchwil delweddu), a gynhaliwyd yn Fienna, Awstria, 2-7 Tachwedd 2025.
Mae cynhadledd IEEE VIS yn dwyn ynghyd ymchwilwyr, ymarferwyr ac addysgwyr blaenllaw ym maes delweddu a dadansoddeg weledol. Roedd digwyddiad eleni’n cynnwys rhaglen ddiddorol o bapurau, gweithdai, tiwtorialau a gwaith celf, gan gynnwys arddangosfa ISOTYPE a Rhaglen Gelfyddydau VIS (VISAP) fywiog. Agorwyd y gynhadledd gyda phrif gyflwyniad gan yr Athro Hans-Christian Hege, a chafwyd trafodaeth glo ysbrydoledig gan Theo Deutinger. Pensaer, darlunydd ac academydd o Awstria yw Theo, ac ef yw cyd-sylfaenydd yr arddangosfa gelf a phensaernïaeth Minus20degree. Rhoddodd sgwrs a oedd yn procio’r meddwl ac a ddangosodd rym adrodd straeon gweledol drwy gyfrwng pensaernïaeth a dylunio.
Cafodd tîm Prifysgol Bangor wythnos gynhyrchiol a chydweithredol, gan ailgysylltu â chydweithwyr rhyngwladol, cymryd rhan mewn gweithdai allweddol, a chyflwyno ymchwil ar draws nifer o themâu’r gynhadledd. Roedd y tywydd yn Fienna yn hyfryd o gynnes, ac roedd yr awyrgylch drwy gydol y gynhadledd, o'r sesiynau academaidd i'r digwyddiadau celfyddydol gyda'r nos, yn adlewyrchu cryfder a chreadigrwydd y gymuned ddelweddu fyd-eang ac ymchwil Prifysgol Bangor.
Dywedodd yr Athro Jonathan C. Roberts:
Mae cynhadledd IEEE VIS yn parhau i fod y prif leoliad yn fyd-eang ar gyfer rhannu syniadau a llunio dyfodol ymchwil delweddu. Roedd yn wych ailgysylltu â chydweithwyr hirsefydlog a gweld ein myfyrwyr yn cyfrannu mor weithredol. Mae ein presenoldeb yng nghynhadledd VIS nid yn unig yn cryfhau proffil rhyngwladol Bangor ond mae hefyd yn ein helpu i fwydo ymchwil arloesol yn syth yn ôl i'n haddysgu a'n goruchwylio.
At the conference -- IEEE VIS 2025
Cyhoeddiadau Effaith Uchel
Roedd yr Athro Jonathan C. Roberts, Dr Panagiotis (Panos) Ritsos, a Dr Peter Butcher yn bresennol yn y digwyddiad, ynghyd â'r ymchwilwyr PhD Shannon Jones, Rhiannon Owen a Glory Ogbonda. Cyflawnodd ymchwilwyr a chydweithwyr Prifysgol Bangor ddau gyhoeddiad llawn yn yr (sef y cyfnodolyn blaenllaw ar gyfer Q1 a phrif gyhoeddiad cynhadledd IEEE VIS). Maent yn cynrychioli allbynnau sylweddol sy'n gymwys ar gyfer y Fframwaith Rhagoriaeth Ymchwil ac yn tynnu sylw at ymrwymiad parhaus y grŵp i ymchwil delweddu o ansawdd uchel ac effeithiol.
- Roberts, J. C.; Alnjar, H.; Owen, A.; and Ritsos, P. D. “Critical Design Strategy: a Method for Heuristically Evaluating Visualisation Designs”. Wedi'i dderbyn i'w gyhoeddi yn IEEE Transactions on Visualization and Computer Graphics, 2026. Cyflwynwyd gan Jonathan C. Roberts, ac y ceir manylion amdano arno ar (CDS).
- Borowski, M.; Butcher, P. W. S.; Kristensen, J. B.; Petersen, J. O.; Ritsos, P. D.; Klokmose, C. N.; and Elmqvist, N. “DashSpace: A Live Collaborative Platform for Immersive and Ubiquitous Analytics”. IEEE Transactions on Visualization and Computer Graphics, 2025. https://doi.org/10.1109/TVCG.2025.3537679. (Cyflwynwyd gan gydweithwyr o Brifysgol Aarhus; yn gysylltiedig â'r tiwtorial a dderbyniwyd isod.)
Tiwtorialau a Gweithdai
Roedd cyfranogiad y tîm yn ymestyn y tu hwnt i gyhoeddiadau, gan adlewyrchu rôl weithredol Prifysgol Bangor wrth lunio'r gymuned VIS ehangach trwy diwtorialau a gweithdai.
- Cyfres Diwtorialau IEEE VIS 2025. Borowski, M.; Butcher, P. W. S.; Jones, S.; Ritsos, P. D.; Klokmose, C. N.; and Elmqvist, N. Live Collaborative Immersive Analytics Development with DashSpace.
Ymhlith yr hwyluswyr roedd Shannon Jones [myfyriwr PhD AIMLAC], Peter Butcher a Panos Ritsos, mewn cydweithrediad â Phrifysgol Aarhus, Denmarc.
Roedd y hwn yn arddangos y platfform DashSpace a ddisgrifir yn y papur TVCG uchod, ac yn cysylltu'n uniongyrchol ag un o’r astudiaethau achos effaith y mae’r grŵp yn ei datblygu sy'n edrych ar ddadansoddeg drochol a sefyllfaol.
Cyflwynodd y grŵp ddau bapur gweithdy pellach:
- Roberts, J. C.; Butcher, P. W. S.; and Ritsos, P. D. “From Data to Insight: Using Contextual Scenarios to Teach Critical Thinking in Data Visualisation”. Gweithdy IEEE VIS ar Addysg, Llythrennedd a Gweithgareddau Delweddu (EduVis), 3 Tachwedd 2025. Wedi'i gyflwyno gan Jonathan.
- Owen, R.; and Roberts, J. C. “Embedding Empathy into Visual Analytics: A Framework for Person-Centred Dementia Care”. Gweithdy IEEE VIS ar Ddadansoddeg Weledol mewn Gofal Iechyd, 2 Tachwedd 2025.
Cyhoeddwyd y ddau bapur gweithdy yn IEEE Xplore ac maent yn enghraifft o ddull rhyngddisgyblaethol Prifysgol Bangor: o addysg ddelweddu i’w defnydd mewn gofal iechyd.
Ychwanegodd Dr Peter Butcher, a gyflwynodd diwtorial DashSpace ac a roddodd arddangosiad byw ar y llwyfan yn ystod y gynhadledd:
“Roedd y tiwtorial yn llwyddiant mawr. Roedd gennym gyfranogwyr yn gwisgo dyfeisiau ar eu pennau ac yn ymuno â'i gilydd mewn gofod 3D a rennir i brofi dadansoddi data cydweithredol drostynt eu hunain. Roedd yn wych gweld ymchwilwyr o bob cwr o'r byd yn ymgysylltu â'n llwyfan ac yn archwilio sut y gall y we alluogi dadansoddeg drochol i gefnogi ffyrdd newydd o feddwl, dysgu a gweithio.
Posteri Cynhadledd
Ogbonda, G.; Nason, S.; Roberts, J. C.; and Butcher, P. W. S. “Explanatory Visualization with LLMs for Employment Law”. Trafodion Poster IEEE VIS 2025. (Cyflwynwyd gan Glory Ogbonda, mewn cydweithrediad.)
Pete a Panos yn cyflwyno DashSpace
Rolau Arweinyddol
Bu’r Athro Jonathan C. Roberts yn gwasanaethu fel cyd-gadeirydd Gweithdy Addysg IEEE VIS (EduVis), gan arwain trafodaethau am lythrennedd delweddu ac addysgeg. Trefnu gweithgaredd y cyfranogwyr o fraslunio ac archwilio rhaglen Plot Cydlynol Paralel.
Trefnodd yr Athro Jonathan C. Roberts, Dr Panos Ritsos a Dr Peter Butcher y sesiwn “Inclusive Future Generation – AI & Visualization Skills Meetup”. Roedd y cyfarfod yn canolbwyntio ar amrywiaeth a chynhwysiant ym meysydd deallusrwydd artiffisial a delweddu. Archwiliodd y sesiwn sut y gall delweddu helpu i ehangu cyfranogiad ym maes deallusrwydd artiffisial trwy wneud cysyniadau cymhleth yn fwy hygyrch a diddorol, wrth drafod strategaethau i ehangu mynediad at addysg a llwybrau gyrfa sy'n gysylltiedig â deallusrwydd artiffisial ar draws gwahanol gefndiroedd o ran rhywedd, ethnigrwydd, anabledd, cefndir economaidd-gymdeithasol a disgyblaeth. Cafwyd llawer o drafodaethau yn ystod y gynhadledd am hygyrchedd a mynediad at ddelweddu a deallusrwydd artiffisial.
Cydnabyddiaeth a Chyllid
Mae'r grŵp yn cydnabod yn ddiolchgar gefnogaeth hael nifer o gyrff cyllido:
- Rhaglen Hyfforddiant Doethurol UKRI (Deallusrwydd Artiffisial, Dysgu Peirianyddol, a Chyfrifiadura Uwch) , a ariannodd y myfyrwyr PhD Shannon, Rhiannon, a Glory.
- a ariannodd Jonathan Roberts yn bennaf.
- Cyngor Ymchwil Peirianneg a’r Gwyddorau Ffisegol (EPSRC), a gefnogodd bresenoldeb a chyfraniadau Panos a Pete, ac a gefnogodd y gwaith o drefnu’r cyfarfod Amrywiaeth mewn Deallusrwydd Artiffisial.
Edrych Ymlaen
Mae grŵp ymchwil Cyfrifiadura Dynol-ganolog ym Mhrifysgol Bangor wedi bod â phresenoldeb cryf a chyson yng nghyfres cynadleddau IEEE VIS ers blynyddoedd lawer. Mae'r ymgysylltiad parhaus hwn wedi meithrin cydweithrediadau rhyngwladol ac wedi cryfhau gwelededd y Brifysgol yn y gymuned delweddu a dadansoddeg weledol. Mae cyfranogiad yng nghynadleddau IEEE VIS yn parhau i chwarae rhan strategol ym mhroffil ymchwil Prifysgol Bangor, gan gyfrannu at allbynnau o ansawdd i’r Fframwaith Rhagoriaeth Ymchwil, astudiaethau achos effaith, a chydweithrediadau a ariennir ledled Ewrop a thu hwnt.
Dywedodd Dr Panagiotis (Panos) Ritsos:
Mae ein presenoldeb yn y gynhadledd delweddu flaenllaw hon dros y blynyddoedd diwethaf wedi rhoi digon o gyfleoedd i ni arddangos ein gwaith i gynulleidfa sy'n cynnwys y grwpiau ymchwil delweddu gorau yn y byd. Mae hefyd wedi bod yn allweddol wrth sefydlu cydweithrediadau cryf gyda rhai o'r grwpiau hynny, megis cydweithrediadau gyda Phrifysgolion Aarhus, Tufts, a Rhydychen.
Rhannodd Shannon Jones, myfyriwr PhD AIMLAC a chyd-drefnydd tiwtorial DashSpace, rai ystyriaethau terfynol:
Dyma oedd y tro cyntaf i mi fynychu cynhadledd IEEE VIS, ac roedd yn brofiad anhygoel. Fe wnaeth bod yn rhan o diwtorial DashSpace ac ymgysylltu'n uniongyrchol â chynifer o ymchwilwyr blaenllaw fy ysbrydoli'n fawr. Dangosodd pa mor groesawgar a chydweithredol yw'r gymuned delweddu, ac mae wedi rhoi llawer o syniadau i mi eu dwyn yn ôl i'm gwaith doethurol.
Yn y gynhadledd
